چه کسی ضرر می‌کند؟

آیا اروپا توان تحریم ایران را دارد؟

چند هفته ای است که غرب برای مواجهه با ایران دست به اقداماتی زده و آخرین حربه های خود را علیه ایران به کار گرفته است.

باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا ماه گذشته طرحی را امضا کرد که بر اساس آن دولت آمریکا اجازه می یابد، مجازات هایی را علیه شرکت ها و موسسات مالی ای که برای تسویه حساب معاملات نفتی، با بانک مرکزی ایران مبادلات مالی انجام می دهند، اعمال کند.

در این زمینه کارشناسان معتقدند تحریم های اتحادیه اروپا علیه صنعت نفت ایران تاثیری بر سیاست های هسته ای ایران نخواهد داشت، اما در عوض عواقب سنگینی را برای منطقه خاور میانه می تواند به دنبال داشته باشد. پل استیون از کارشناسان مسائل خاور میانه معتقد است: «اگر شما به تاریخ نگاه کنید، تحریم های نفتی هرگز موثر نبوده اند. بنابراین در این مورد نیز موثر نخواهد بود.» وی افزود: «این تحریم ها فقط باعث اختلال در روند عرضه نفت خواهد شد».

اما اخبار ضد و ونقیض فراوانی درباره همراهی اروپا با آمریکا در تحریم های جدید در خبرگزاری های غربی منتشر می شود. در این باره رویترز نوشت: کشورهای عضو اتحادیه اروپا بر سر عدم خرید نفت از ایران در صورت عدم توقف برنامه های هسته ای توسط این کشور به توافق رسیدند اما هنوز مشخص نیست این تصمیم از چه زمانی به اجرا گذاشته خواهد شد.

منابع آگاه اروپایی افزودند نمایندگان کشورهای اروپایی در آخرین روزهای ماه دسامبر در این مورد با یکدیگر گفتگو کردند که در جریان آن کشورهایی که پیش از این با تحریم نفت ایران مخالف بودند، موافقت نهایی خود را اعلام کرده اند. همچنین گفته شده که اروپا تمایلی به تحریم نفت ایران ندارد چرا که معتقد است که پیامدهای این تحریم بیشتر متوجه قاره سبز است تا ایران. شاید به همین دلیل بود که آنها تحریم ایران را شش ماه

” اروپا تمایلی به تحریم نفت ایران ندارد چرا که معتقد است که پیامدهای این تحریم بیشتر متوجه قاره سبز است تا ایران “

به تعویق انداختند چرا که فرنگی ها بهتر از دیگران می دانند که عربستان توانایی جایگزینی ایران را ندارد و ادعاهای اخیر سعودی ها و امریکایی ها در این باره بلوفی بیش نیست.

در این باره 'چاکیب خلیل' رییس سابق اوپک با اعلام اینکه عربستان و کشورهای عربی توان تامین نفت اروپا را ندارند تاکید کرد که بزرگترین خریداران نفت ایران از جمله ژاپن و اتحادیه اروپا مجبور خواهند بود در صورت تحریم نفت ایران نیاز نفتی خود را بیشتر از طریق عربستان سعودی، قطر و امارات متحد عربی تامین کنند ولی این کشورها نبود دو میلیون و دویست هزار بشکه نفت ایران در بازار را فقط برای مدت خیلی کمی می توانند جایگزین کنند. رییس سابق اوپک تصریح کرد: کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس فقط یک ماه می توانند نفت ایران را جایگزین کنند پس از آن بطور مثال اتحادیه اروپا باید از ذخیره های خود استفاده کند که این امر نیز در نهایت یک تا دو ماه می تواند ادامه داشته باشد آن وقت کمبود نفت محسوس خواهد شد و قیمت نفت افزایش یافت.

واکنش ایران

اما واکنش مقامات ایرانی به این تحریم ها تا کنون جالب توجه بوده است. دولتمردان ایران تاکنون بارها تاثیر اقدامات غرب، از جمله تحریم جدید آمریکا را که با هدف ایجاد اختلال در روند فروش نفت ایران اتخاذ شده، کم اهمیت توصیف کرده اند. تهران همچنین تهدید کرده که در صورت اعمال تحریم های بیشتر، تنگه هرمز، آبراه ورودی خلیج فارس را مسدود خواهد کرد.

گفتنی است قیمت جهانی نفت از زمان تحریم بانک مرکزی ایران توسط دولت آمریکا بیش از ۷ دلار افزایش یافته است. بطوری که بهای نفت برنت در روزهای اخیر تا بشکه ای ۱۱۴ دلار رسید که نسبت به زمان پیش از امضای تحریم های جدید توسط اوباما، ۷ دلار افزایش را نشان می دهد.

کارشناسان غربی نسبت به اثربخشی تحریم نفت ایران ابراز تردید کرده بودند. به عقیده این افراد اگرچه تحریم نفت و بانک مرکزی ایران ممکن است این

” یکی از مقامات وزارت اقتصاد، تجارت و صنعت ژاپن نیز گفت که تحریم نفتی ایران باعث افزایش شدید قیمت های نفت خواهد شد “

کشور را در فروش نفت خود با اندکی مشکل مواجه کند اما افزایش قیمت نفت که نتیجه تحریم هاست می تواند زیان های ایران در این زمینه را جبران کند.

اما مقامات آمریکایی پای خود را فراتر از اتحادیه اروپا گذاشته و به دنبال یافتن همراهانی از سایر کشورها هستند. مقامات ژاپنی نگرانی خود را از تاثیر منفی اقتصادی ناشی از افزایش فشارهای آمریکا و اتحادیه اروپا علیه برنامه هسته ای ایران ابراز داشتند. آنها اگر چه به دنبال جلب رضایت امریکایی ها بودند اما پس از آنکه دیدند توکیو توان از دست دادن ایران را ندارد به واشنگتن پشت کردند و منکر تحریم ایران شدند.

ژاپن که ۱۰ درصد کل واردات نفت خود را از طریق ایران تامین می کند، احتمالا در آینده نزدیک با تقاضای اروپا و آمریکا برای کاهش واردات نفت از ایران مواجه خواهد شد. این در شرایطی است که ژاپن به دلیل تبعات زلزله و سونامی ۲۰۱۱، برای جبران کاهش میزان تولید انرژی هسته ای خود، ناگزیر به استفاده از ژنراتور های نفت سوز است.

یکی از مقامات وزارت اقتصاد، تجارت و صنعت ژاپن نیز گفت که تحریم نفتی ایران باعث افزایش شدید قیمت های نفت خواهد شد. وی اضافه کرد، آمریکا باید متوجه تاثیرات منفی چنین اقدامی بر اقتصاد جهانی باشد.

نکته ای که دراین باره باید به ان توجه کرد این موضوع است که اروپا در شرایط کنونی با وضعیت دشواری مواجه می باشد و در صورتی که قیمت نفت بر اثر تحریم ایران افزایش یابد با مشکل زیادی روبرو خواهند بود که به گفته کارشناسان کمر اقتصاد اروپا خواهد شکست.

در حال حاضر بحران یورو تمام کشورهای اروپایی را فرا گرفته و در صورتی که این بحران ادامه یابد یورو به عنوان اولین پول مشترک بین چند کشور سقوط خواهد کرد.

به نظر می رسد که تهدید تحریم ایران بیش از آنکه جنبه عملیاتی و اجرایی داشته باشد و بیش از آنکه در صحنه عمل خود را نشان دهد، نوعی بازی تبلیغاتی برای سرگرم کردن و دلخوشی سیاسیون غربی است تا کم کم محترمانه بپذیرند که باید با ایران هسته ای و قدرتمند کنار بیایند.