تحلیل بی‌بی‌سی از آینده هاشمی رفسنجانی

تحلیل بی‌بی‌سی از آینده هاشمی رفسنجانی   

بی بی سی: «افزایش معنادار دیدارهای رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام در ایران با گروه های مختلف در دو هفته اخیر، که خبر آن نیز به نحو گسترده ای منتشر می شود، از دوره ای تازه اما متناقض در حیات سیاسی هاشمی رفسنجانی خبر می دهد.»

به گزارش مشرق به نقل از جام، سایت بی بی سی فارسی در مقاله ای به قلم فرج سکویی تحت عنوان"آینده سیاسی هاشمی رفسنجانی؛ جایگاه جدید مرد دوم سابق؟" نوشت: «نقشی که آقای هاشمی رفسنجانی برای آینده خود تعریف می‌کند چه خواهد بود؟»
سایت بی بی سی فارسی افزود: «منش و شخصیت آقای هاشمی رفسنجانی و گفته های او این حدس را تقویب می کنند که ظهور مجدد او در صف شخصیت های رده بالای جمهوری اسلامی، یا با موافقت رهبر بوده یا رهبر با آن مخالفت نکرده است.»
نویسنده تأکید کرد: «تمایل اصولگرایان منتقد و مخالف محمود احمدی نژاد به حضور اقلیتی از «اصلاح طلبان میانه رو» و شبکه قدرت سیاسی ـ اقتصادی آقای هاشمی رفسنجانی در مجلس آینده و نیاز رهبر جمهوری اسلامی به متحدانی که او را در مدیریت رئیس جمهور یاری کنند، به پیدایش فضائی تازه برای حضور آقای هاشمی رفسنجانی تعبیر می شود، اما او که نقش گذشته خود را چون مرد دوم و یکی از قدرتمندترین دولتمردان ایران از دست داده، هنوز نتوانسته است نقشی مشخص را در موقعیت جدید برای خود تعریف کند».
بی بی سی افزود:«

 پس از انتخابات ریاست جمهوری اخیر، نقش مرد دوم از آقای هاشمی رفسنجانی سلب شد و از آن زمان تا کنون او گاه در نقش فردی که خود را هم‌طراز رهبر می داند، اما در موارد اختلاف از رهبر «تبعیت می کند»، گاه در نقش مدافع منافع خانواده و شبکه خود و گاه چون متحد و حامی این یا آن جناح در بازی های سیاسی ظاهر می شود، تناقض این نقش ها با یکدیگر، دگرگونی موقعیت سیاسی ایران و تثبیت ناگزیر نسل دوم رهبران، مجاز شدن انتقاد از کارنامه گذشته و مواضع کنونی آقای هاشمی رفسنجانی و تضاد تصویر ذهنی او از خود با موقعیت واقعی اش، هنوز اجازه نداده اند که آقای هاشمی رفسنجانی در صف بندی سیاسی کنونی ایران نقشی مشخص را برای خود ثبیت کند.»
این سایت ادامه داد:«هاشمی رفسنجانی، چون همه سیاستمدارانی که از نظریه «دولت مقتدر»، «دیکتاتوری صالح» و «استبداد سیاسی برای تحقق توسعه اقتصادی» پیروی می کنند، در 8 سال ریاست جمهوری خود به ریزش نیروهای هوادار جمهوری اسلامی و نفرت روزافزون توده ها از خصوصی سازی بی توجه ماند و در ذهنیت هواداران فقیر و کم درآمد جامعه به مظهر «فساد اقتصادی» بدل شد. با این همه بخشی از روحانیت محافظه کار نسل اول و محافظه کاران سنتی چون حزب موتلفه اسلامی، که از خصوصی سازی بهره های هنگفت می‌بردند، از آقای هاشمی رفسنجانی حمایت کردند و می‌کنند.
تلاش آقای هاشمی رفسنجانی برای حفظ خود در قدرت در پایان دوره ریاست جمهوری، با پیشنهاد عطاالله مهاجرانی، از نزدیک‌ترین یاران او، در روزنامه اطلاعات جلوه کرد، اما پیشنهاد او برای تغییر قانون اساسی به سود ابدی کردن ریاست جمهوری آقای هاشمی رفسنجانی، با واکنش منفی مواجه شد».
بی بی سی در ادامه می نویسد:«هاشمی رفسنجانی به دوران ریاست جمهوری محمد خاتمی در جامه مرد دوم نظام جاافتاد و نفوذ شبکه اقتصادی او در وزارت خانه های نفت، بازرگانی و اقتصاد و در عرصه هائی چون خریدهای خارجی و قراردادهای نفتی محفوظ ماند. نامزدی او در نخستین انتخابات ریاست جمهوری پس از آقای خاتمی نشان داد که او از تحول ذهنی توده‌های هوادار جمهوری اسلامی برداشتی عینی ندارد و هنوز در قالب‌های گذشته فکر می‌کند. نارضایتی عمیق اکثریت مردم از خصوصی سازی، طرح ده‌ها پرونده امنیتی و اقتصادی دوران ریاست جمهوری آقای هاشمی رفسنجانی در رسانه های اصلاح طلب و شعار اصول گرایان برای مبارزه با قدرتمندان فاسد، راه را بر انتخاب مجدد آقای هاشمی رفسنجانی بست و رهبر نیز از مرد دوم خود حمایت نکرد».
به نوشته این سایت:« محمود احمدی نژاد در دور اول ریاست جمهوری خود به تدریج وزیران متمایل به شبکه آقای هاشمی رفسنجانی را حذف و دست این شبکه را از وزارت نفت و قراردادهای نفتی کوتاه کرد.اصول گرایان چندین پرونده فساد اقتصادی علیه اعضای خانواده آقای هاشمی رفسنجانی را چون شمشیر داموکلسی بر فراز سر او نگه داشتند، او را به موقعیت دفاعی راندند و مرد دوم نظام را مجبور کردند که با حمایت از اعضای خانواده خود منزلت عمومی خود را کاهش دهد.این کردارها با نقش مرد دوم، که فارغ از هر نوع منافع اقتصادی و جاه طلبی سیاسی و چون مدافع کلیت نظام در کنار رهبر می‌ایستد، در تضاد بودند.آقای احمدی نژاد و هوادارانش در انتخابات ریاست جمهوری اخیر، ائتلاف طرفدار میرحسین موسوی را به استفاده از پشتیبانی آقای هاشمی رفسنجانی متهم کردند. سایه سنگین آقای هاشمی رفسنجانی به چشم اسفندیار این اتئلاف بدل شد و آقای احمدی نژاد از این حربه بهره گرفت».
بی بی سی فارسی تأکید کرد: «آخرین خطبه نماز جمعه رفسنجانی در تیرماه 88 نیز محبوبیت او را در میان هواداران جنبش سبز چندان بالا نبرد، اما نظر منفی رهبر را در باره او تشدید کرد. انتقاد های مکرر آیت الله خامنه‌ای از «خواصی که در برابر فتنه سکوت کرده اند یا از آن حمایت می کنند» از جمله رفسنجانی را هدف گرفته بود.»
بی بی سی اضافه کرد: «اصلاح طلبان مذهبی آقای هاشمی رفسنجانی را به چشم کسی می نگرند که قدرت چانه زنی از بالا و نفوذ بر رهبر را از دست داده است، اما از امکانات مالی بالایی برخوردار است و بر بخشی از روحانیت سنتی نسل اول و محافظه‌کاران سنتی نفوذ دارد. اصول گرایان منتقد آقای احمدی‌نژاد و چهره‌هائی چون علی لاریجانی، محمدباقر قالیباف و احمد توکلی، به آقای هاشمی رفسنجانی نه به چشم متحد، که به چشم امکانی قابل بهره‌برداری می‌نگرند و این همان منظری است که آقای هاشمی رفسنجانی نیز از آن بدانها می‌نگرد. اصول‌گرایان نزدیکی بیشتر به آقای هاشمی رفسنجانی را، به سود خود نمی‌بینند و حداکثر به قرار دادن نام برخی یاران او در فهرست مشترک خود با روحانیت محافظه‌کار و محافظه‌کاران سنتی برای نامزدی مجلس می‌اندیشند. بازده دارایی‌های سیاسی کنونی آقای هاشمی رفسنجانی اما کمتر از آن است که نقش مرد دوم را به او برگرداند یا او را دوباره به یکی از قدرتمندترین دولتمردان ایران بدل کند.»
بی بی سی فارسی در ادامه افزود: «هاشمی رفسنجانی در دیدارهای اخیر خود کوشید تا خود را مرد حل بحران، مرد ایجاد رابطه منطقی و درست با آمریکا و عربستان، مردی مدافع «برگزاری انتخابات آزاد مجلس و ریاست جمهوری با حضور واقعی تمامی جناح‌ها و گروه‌های دلسوز و معتقد به نظام و قانون اساسی» تعریف کند اما، برخلاف دورانی که انتقاد از او مجاز نبود، منتقدان زبان به انتقاد گشودند و حذف برخی جناح‌های نظام به دوران قدرت او را یادآوری کردند. منوچهر متکی، وزیر خارجه سابق، گفته‌های او را در باره سیاست خارجی تکذیب و او را مودبانه به دروغ‌گوئی متهم کرد. سایت الف، متعلق به احمد توکلی نیز با انتشار انتقادی شدید او را به «خوشحال شدن از مرگ خمینی» متهم کرد.اصولگرایان نیز از همه سو بر او می تازند.»
بی بی سی در پایان می نویسد:«با این همه مرد دوم سابق هنوز این امکان را دارد که خود را چون یکی از مراکز قدرت بازسازی کند، اما ایفای این نقش، یعنی بدل شدن به یکی از مراکز قدرت در کنار دیگر مراکز، برای مردی که خود را «معمار»، «سازنده»، «قدرتمندترین مرد نظام» و«جانشین رهبر» می دانست، چندان آسان نیست».