بازخوانی‌ دیدگاه‌های حضرت آیت‌الله خامنه‌ای درباره محرم؛

ارزش شهدای کربلابه دفاع ازحریم حق درسخت‏ترین شرایط است

رهبر معظم انقلاب اسلامی پنجم مردادماه ۱۳۸۴ در دیدار مداحان و شاعران اهل بیت(ع) خاطرنشان کردند که «ارزش شهدای کربلا به این است که از حریم حق در سخت‏ترین شرایطی که ممکن است، انسان تصورش را بکند دفاع کردند».

به گزارش ایسنا در بخشی از متن بیانات حضرت آیت‌الله خامنه‌ای آمده است:

«... معارف شیعه در اوج اعتلاست، معارف شیعی ما معارفی است که یک فیلسوفِ در غرب پرورش یافته‏ با مفاهیم غربی و بزرگ شده آشنای با معارف فلسفیِ غرب مثل هانری‏کُربن را می‏آورد دو زانو جلوی علامه طباطبایی می‏نشاند او را خاضع می‏کند و می‏شود مروج شیعه و معارف آن در اروپا.

می‏شود معارف شیعه را در همه‏ سطوح عرضه کرد؛ از سطوح ذهن متوسط و عامی بگیرید تا سطوح بالاترین فیلسوف‏ها.

ما با این معارف نباید شوخی کنیم ارزش اباالفضل العباس(ع) به جهاد و فداکاری و اخلاص و معرفت او به امام زمانش است به صبر و استقامت اوست به آب نخوردن اوست در عین تشنگی و بر لب آب بدون این‏که شرعاً و عرفاً هیچ مانعی وجود داشته باشد.

ارزش شهدای کربلا به این است که از حریم حق در سخت‏ترین شرایطی که ممکن است، انسان تصورش را بکند دفاع کردند، 

انسان حاضر است در یک جنگ بزرگ و مغلوبه برود و احیاناً در حرارت جنگ کُشته هم بشود که البته مقام خیلی والایی است همه هم حاضر نیستند شهدا و مجاهدان فی‏سبیل‏اللَّه معدودند در زمان ما هم بحمداللَّه شهدای برجسته‏یی داشته‏ایم اما شهید شدنِ این‏طوری در آن میدان جنگ با شهید شدن در صحنه‏ کربلا با آن غربت با آن فشار با آن تشنگی با آن تهدید به اذیت و آزار کسان انسان خیلی تفاوت دارد. انسان خیلی اوقات می‏گوید من حاضرم در این میدان جانم را بدهم اما چه‏کار کنم بچه‏ام دارد از گرسنگی یا از بی‏دارویی می‏میرد این می‏شود یک بهانه برای انسان انسان گاهی ملاحظه ناموس خودش را بیشتر از جانش می‏کند ملاحظه‏ بچه‏ی شیرخوارش را بیشتر از جانش می‏کند انسان در این میدان برود بچه شیرخوارش هم باشد زنش هم باشد مادرش هم باشد ناموس‏اش هم باشد همه‏ این‌ها هم در معرض خطر قرار بگیرند و پایش نلرزد.

ارزش اباالفضل ارزش حبیب‏بن‏مظاهر ارزش جُون در این‌هاست نه در قد رشیدش یا بازوی پیچیده‏اش قد رشید که خیلی در دنیا هست ورزشکارهای زیبایی اندام که خیلی هستند، این‌ها که در معیار معنوی ارزش نیست گاهی روی این تعبیرها تکیه هم می‏شود حالا یک وقت شاعری در یک قصیده‏ سی چهل بیتی اشاره‏یی هم به جمال حضرت اباالفضل می‏کند آن یک حرفی است ما نباید خیلی خشکی به خرج دهیم و سختگیری کنیم اما این‏که ما همه‏اش بیاییم روی ابروی کمانی و بینی قلمی و چشم خمار این بزرگواران تکیه کنیم این‏که مدح نشد در مواردی ضرر هم دارد در فضاهایی این کار خوب نیست نباید بگذارید منبرِ ده دقیقه‏یی یا بیست دقیقه‏یی شما از معارف خالی بماند.

امسال دیدم بعضی از برادران مداح در ماه محرم و در دهه فاطمیه بحمداللَّه این نکته را رعایت کرده بودند در منبر مداحی حتماً در اول فصلی اختصاص بدهید به نصیحت یا بیان معارف به زبان زیبای شعر اصلاً رسم مداحی از قدیم این‏طوری بوده است الان یک مقدار آن رسم‏ها کم شده مداح در اول منبر یک قصیده یک ده بیت شعر کمتر بیشتر فقط در نصیحت و اخلاق با الفاظ زیبا خطاب به مردم بیان می‏کرد مردم هم می‌فهمیدند و اثر هم می‏گذارد.

من یک وقت گفتم که گاهی شعر یک مداح از یک منبر یک ساعتیِ ما اثرش بیشتر است، البته همیشگی نیست گاهی استاگر خوب انتخاب و اجرا شود، این‏طوری خواهد بود. یک‏وقت یکی از برادران مداح می‏گفت ما اگر از شعرهای خوب و شعرای بزرگ شعری انتخاب کنیم مردم نمی‏فهمند؛ بنابراین مجبوریم از این شعرها استفاده کنیم این‏طوری نیست من این را قبول ندارم وقتی با زبان شعر با مردم حرف بزنید هرچه شعر پیچیده هم باشد وقتی مداح با هنر مداحی خود توانست این را کلمه کلمه به مردم القاء و مخاطبه کند در دل مردم اثر می‏گذارد.

ما غزلیات زیادی داریم شما به دیوان صائب نگاه کنید من یک وقت چند بیت از این اشعار را تصادفی انتخاب کردم و به بعضی از برادرهای مداح گفتم روی این‌ها کار کنید دیوان صائب غزل‌های بسیار خوب و مفیدی دارد که در دل‌ها اثر می‏گذارد دیگران هم از این‏گونه اشعار دارند بعضی از شعرا که امروز هم بحمداللَّه در شعرها آمده بود درباره‏ عبادت و خضوع و جهاد و تضرع و انفاق و جهاد ائمه (ع) بیانات خیلی خوب و زیبایی داشتند شعر را از لحاظ هنری سطح خوب انتخاب کنید چون اثرگذار است شعر خوب و شعر هنری همان خاصیت عمومی هنر را دارد خاصیت عمومی هنر این است که بدون این‏که خود گوینده حتّی در خیلی از موارد توجه داشته باشد و غالباً بدون این‏که مستمع توجه داشته باشد اثر می‏گذارد تأثیر شعر نقاشی بقیه‏ انواع هنر صدای خوش و آهنگ‏های خوب که این‌ها همه هنر است روی ذهن مخاطب من حیث لایشعر به‏وجود می‏آید یعنی بدون این‏که مخاطب متوجه باشد آن اثر را در او می‏بخشد این بهترین نوع اثرگذاری است.

شما ببینید خدای متعال برای بیان عالی‏ترین معارف فصیح‏ترین بیان را انتخاب کرد یعنی قرآن می‏شد خدای متعال مثل حرف‌های معمولی قرآن و معارف اسلامی را با بیان معمولی بگوید اما نه خدا این را در قالب فصیح‏ترین و زیباترین بیان هنری ریخته که خود قرآن هم می‏گوید نمی‏توانید مثل لفظ و ساخت هنریِ آن را بیاورید معنایش که معلوم است به خطبه‏های نهج‏البلاغه نگاه کنید آیت زیبایی است امیرالمؤمنین می‏شد معمولی حرف بزند اما نه از بیان هنری استفاده می‏کند «و بعد فنحن امراء الکلام» خود این بزرگوارها گفته‏اند که ما امیران سخن‏ایم واقعاً هم امیر سخن بوده‏اند امیر سخن یعنی بیان را به بهترین و شیواترین وجه انتخاب کنید شعر خوب شاعر خوب که الحمدللَّه کم هم نداریم مفاهیم خوب.

نکته آخر هم آهنگ است من شنیده‏ام در مواردی از آهنگ‏های نامناسب استفاده می‏شود مثلاً فلان خواننده طاغوتی یا غیرطاغوتی شعر عشقیِ چرندی را با آهنگی خوانده حالا ما بیاییم در مجلس امام حسین و برای عشاق امام حسین آیات والای معرفت را در این آهنگ بریزیم و بنا کنیم آن را خواندن این خیلی بد است خودتان آهنگ بسازید این همه ذوق و این همه هنر وجود دارد یقیناً در جمع علاقه‏مندان به این جریان کسانی هستند که می‌توانند آهنگ‏های خوبِ مخصوص مداحی بسازند آهنگ عزا آهنگ شادی این را هم عرض بکنم که آهنگ شادی از آهنگ عزا جداست الان معمول شده که برای روزهای عید جلساتی تشکیل می‏دهند بنده مخالف این کار نیستم بد هم نیست که دست می‏زنند البته اگر از رادیو بشنویم که بنده خودم گاهی از رادیو شنیده‏ام و شعر را درست گوش نکنیم خیال می‏کنیم دارند سینه می‏زنند هم لحن سینه‏زنی است هم آن دستی که می‏زنند مثل زدن روی سینه است این چه شادی‏یی شد.»